Welke vormen van externe arbeid zijn mogelijk (in België)?

In een wereld waar flexibiliteit en wendbaarheid essentieel zijn, transformeren organisaties hun werkrelaties drastisch. Ontdek de diverse contractvormen die cruciaal zijn voor een succesvolle ‘Extended Enterprise’.

In ons boek ‘Mis geen talent’ (Marleen Deleu & Mark van Assema, Die Keure, 2020) schreven we al: organisaties zijn niet langer een groot, stabiel geheel met vaste werkrelaties en een beperkt inhuurgebeuren om piek-dal-momenten op te vangen. Neen, organisaties zijn in realiteit voortdurend in beweging om snel en efficiënt in te spelen op kansen. De traditionele werkgever-werknemer-relatie is steeds meer vervangen door heel gevarieerde opdrachtgever-opdrachtnemers-relaties.

Zelfstandige talenten, intermediaire leveranciers van flexibel talent, netwerken met talenten én aannemers van werk bieden organisaties de broodnodige flexibiliteit en competenties om succesvol te zijn op een ‘agile’ manier. In deze nieuwe realiteit van werk onderscheiden we de volgende contractvormen waarmee talent voor je kan werken:

Interne flexibiliteit

Vorm	Definitie	Kenmerken	Specifieke risico’s voor de organisatie
Vaste contracten	Dit zijn talenten op de eigen loonlijst en gebonden aan de organisatie met contracten van onbepaalde duur.	Statische bezetting; alle rollen; betaald per maand of per uur	· Niet presteren · Niet bereid bij te leren en/of · intern te muteren · Beperkte flexibiliteit inzake · inzetbaarheid · Kostprijs
Tijdelijke contracten	Talenten op de eigen loonlijst, maar gebonden aan de organisatie met contracten van tijdelijke duur. Voorbeelden zijn o.a. arbeidsovereenkomsten van bepaalde duur of voor een bepaald werk, , stagecontract en de studentenovereenkomst.	Flexibele bezetting of proef- periode; betaald per maand of per uur	· Niet presteren · Niet bereid bij te leren · Rigide beëindigingsmoge- lijkheden · Beperkte flexibiliteit inzake · inzetbaarheid
Detachering	Een werknemer wordt gedetacheerd wanneer hij door de werkgever naar het buitenland wordt gestuurd om er voor een bepaalde tijd te werken.	Europese richtlijnen	· Bepaalde arbeidsrechtelijke regels na te leven die van toepassing zijn in het land van ontvangst · Naleven van de richtlijnen die ter zake genomen zijn op Europees niveau, alsook nationale wetgeving.

Externe flexibiliteit

Uitzendarbeid	In België de voornaamste toegelaten vorm van terbeschikkingstelling. Bij uitzendarbeid wordt een uitzendkracht (werknemer) in dienst genomen door een uit- zendbureau (werkgever) met de bedoeling om te worden uitgeleend aan een gebruiker (klant van het uitzendbureau) en daar tijdelijke arbeid te verrichten.	Flexibele bezetting op dag of weekbasis; via uitzendkan- toor ter beschikking gesteld; lage en midden functies; per uur betaald. Driehoeksverhouding tussen de partijen; gezag en toezicht ligt bij de opdrachtgever (het inhurende bedrijf).	België: · Enkel erkende bureaus · Motieven, maximum-duur en na te leven procedure · Aansprakelijkheid bij arbeidsongevallen · Regels i.v.m. verbod op uitzendarbeid · Gelijk loon voor gelijk werk
Projectsourcing	Bij projectsourcing wordt een werknemer van het projectsourcingsbureau ter beschikking gesteld van de opdrachtgever. In het contract moet het project duidelijk beschreven zijn en mag dit niet gelinkt zijn aan een persoon.	Gezag over de medewerker ligt bij het projectbureau en niet bij de opdrachtgever	· Juridische risico’s door als opdrachtgever toch gezag en toezicht uit te oefenen (verboden overdracht van werkgeversgezag) · Kwaliteit van de dienstverlening
Freelancer	Een zelfstandige die zonder personeel werkt en in een b2b-relatie zijn kennis, kunde of creativiteit ter beschikking stelt.	Rechtstreeks gecontracteerd of via een derde partij (inter- mediair of broker).	· Schijnzelfstandigheid · Aansprakelijkheid · Kwaliteit van de dienstver- lening · Veranderende wet- en regelgeving
Statement of Work (SoW)	Aanneming van werk waarbij 2 partijen overeenkomen wat precies het resultaat van een opdracht moet zijn tegen welke prijs.	Er wordt niet afgesproken wie het werk zal uitvoeren, alleen het eindresultaat ligt vast.	· Contract niet in overeen- stemming met het project · Kwaliteit van de dienstver- lening · Gezag en toezicht uitoefe- nen over werknemers van aannemer van werk.
Human cloud	Beschikbare talenten die via online platformen arbeid verrichten al dan niet vanuit het buitenland	Steeds meer (zeer) hoog- opgeleid talent is op deze manier wereldwijd ‘remote’ beschikbaar.	· Kwaliteit van de dienstverlening · Verschil in taal, cultuur en tijdszone · Fiscale en arbeidsrechte- lijke gevolgen in het buiten- land voor werknemer én Belgische opdrachtgever
Robots	In deze context slaat dit vooral op cobots die je kan inhuren	Robots die mobiel zijn en snel en gemakkelijk te program- meren voor het uitvoeren van ‘dirty, dull and dangerous’ taken.	· Contract rond aansprake- lijkheid en schade
Gedeeld werkgever-schap	Bij gedeeld werkgeverschap wordt talent gedeeld met een andere onderneming.	Flexibel inzetten van perso- neel over meerdere onderne- mingen heen. Werknemers kunnen verschillende uitda- gingen aangaan;	· Afstand, cultuurverschil, onbekend, vertrouwen- sband met de andere werkgever(s), gedeelde aansprakelijkheden

Meer visueel weergegeven, ziet een doorsnee organisatie er als een ‘Extended Enterprise’ uit, een – ‘verlengde organisatie’ waar talent vlot in – en uitstroomt waardoor de bezetting steeds wisselt.

The Extended Enterprise

De contractvormen in bovenstaand schema staan niet in een willekeurige volgorde. Wanneer je van links naar rechts het rijtje afgaat, neemt de contractuele afstand van het individu met de organisatie steeds meer af. Een uitzendkracht bijvoorbeeld moet gelijk loon voor gelijk werk krijgen en valt onder het gezag en toezicht van de opdrachtgever (inhurende klant). Een freelancer daartegen bepaalt zelf in alle vrijheid zijn of haar tarief en mag nooit onder gezag en toezicht werken van de opdrachtgever.

Download de Juridische gids inzetten extern talent in België

NextConomy is trots op deze eerste bundeling ooit van het wetgevend kader voor het inzetten van externe talenten in België. Deze gemakkelijk te begrijpen handleiding is het resultaat van eigen onderzoek en ervaringen, aangevuld met juridische kennis van partners. Download gratis de Juridisch gids inzetten extern talent in België.