Ann Cattelain, CEO van Federgon: “Geef ons de vrijheid om te ondernemen, zodat we de arbeidsmarkt klaarstomen voor de toekomst”

Op 14 maart 2024 organiseerde Federgon in Brussel een nieuwe editie van haar Jaarvergadering. Tijdens dit event debatteerden zes politici over de toekomst van onze arbeidsmarkt. Hoe kijken de (toekomstige) beleidsmakers in ons land naar thema’s als arbeidsmigratie, levenslang leren, werkbaar werk en verloning?

Hoe kan de werkgelegenheidsgraad in België verhoogd worden? Wat is het belang van levenslang leren voor werknemers? Wat zijn belangrijke uitdagingen bij het uitstippelen van een solide arbeidsmigratiebeleid? En welke rol spelen publieke en private partners bij bedrijfsherstructureringen?

Deze en andere vragen kwamen aan bod tijdens de Jaarvergadering 2024 van Federgon. Tijdens een politiek debat kregen de volgende zes politici een forum om hun visie over deze arbeidsmarktthema’s te delen: Valérie Glatigny (MR), Tom Ongena (Open Vld), Gilles Vanden Burre (Ecolo), Axel Ronse (N-VA), Delphine Chabbert (PS) en Robrecht Bothuyne (cd&v).

Voorbeschouwing door Ann Cattelain, CEO Federgon

Als inleiding op dit debat schetste Ann Cattelain, CEO van Federgon, het kader waarbinnen werkgevers en werknemers anno 2024 aan de slag zijn. “In ons memorandum formuleren we veertien concrete voorstellen om meer mensen aan het werk te krijgen, werkgevers aan de juiste talenten te helpen en de sociale zekerheid in ons land meer zuurstof te geven. Een goed functionerende arbeidsmarkt zorgt immers voor meer welvaart en extra sociale cohesie in onze samenleving. Vanuit Federgon begeleiden we jaarlijks meer dan een miljoen mensen naar jobs, met een uitdagende en verrijkende levensloopbaan als ultiem doel. In dit kader zijn outplacement op maat, welzijn op het werk, een diverse en inclusieve werkomgeving en persoonlijke ontwikkeling belangrijke aandachtspunten. Ook de begeleiding van langdurig zieken naar (werkbaar) werk moet één van de speerpunten in het beleid zijn.”

Voor de politici in ons land heeft Ann Cattelain een duidelijke boodschap: “Laat ons in alle vrijheid ondernemen, en zet in op administratieve vereenvoudiging en het weghalen van drempels die arbeid belemmeren. Zorg ook voor een duidelijke toekomstvisie voor de dienstenchequesector, met voldoende financiële stabiliteit voor hr-dienstverleners.”

Beleidsmakers in debat

Activeringsbeleid

Hoe willen de politici in ons land de werkgelegenheidsgraad vergroten? Dat was de eerste vraag die de aanwezige beleidsmakers voorgeschoteld kregen tijdens het politieke debat. In 2023 bedroeg de werkgelegenheidsgraad bij de actieve bevolking 72,1%, wat een lichte stijging is ten opzichte van 2022 (71,9%). De regionale verschillen in ons land zijn echter groot: in Vlaanderen werkt 76,8% van de 20- tot 64-jarigen, tegenover 66,5% in Brussel en 65,5% in Wallonië. Om in 2030 de doelstelling van 80% werkgelegenheidsgraad te halen, moeten er wel zo’n 550.000 werkenden extra aan de slag.

De partijen aan de linkerzijde van het politieke spectrum willen nog meer inzetten op hogere (minimum)lonen voor werknemers, onderwijs/opleiding en het aanmoedigen van werkbaar en wendbaar werk. Ook een intensievere samenwerking tussen de arbeidsbemiddelaars VDAB, Forem en Actiris is een belangrijk aandachtspunt. De rechtse partijen in ons land focussen op concrete actiepunten zoals een beperking van werkloosheidsuitkeringen in de tijd (voor -55-jarigen), het fiscaal belonen van overuren, een uitbreiding van het flexi-jobsysteem en een soepelere regeling voor studentenarbeid. In een volgende legislatuur is een verder uitstel van een fiscale hervorming in ons land – met minder lasten op arbeid – niet langer een optie.

Arbeidsmigratie

Ook op het vlak van arbeidsmigratie – zowel tussen de gewesten in ons land als met de buurlanden – is er heel wat werk aan de winkel. De cijfers spreken boekdelen: in West-Vlaanderen – dat grenst aan Henegouwen en Frankrijk – zijn slechts 1.300 Waalse werknemers aan de slag, tegenover 14.000 Franse arbeidskrachten. Hoe kan het dat Waals talent zo moeizaam de weg vindt naar Vlaamse (en Brusselse) bedrijven?

Vanuit linkse politieke hoek klinkt opnieuw de oproep om arbeidsbemiddelende partijen nog intensiever te laten samenwerken. Voor buitenlandse werknemers moet het aanvragen van een single permit sneller en eenvoudiger gemaakt worden. Ook een verlaging van de administratieve lasten voor bedrijfsleiders die talent over de grenzen aantrekken, is een mogelijke piste. Aan de rechterzijde klinkt de roep om extra vorming en (taal)opleiding in het buitenland, met aandacht voor inburgering in het land van herkomst.

Deze politieke suggesties sluiten aan bij de voorstellen die Federgon in haar memorandum formuleert. “We suggereren onder meer een uitbreiding van het “Working in Belgium”-platform tot gecombineerde titels, het voorzien in knelpuntberoepen als nieuw motief voor uitzendarbeid en een duidelijk plan rond huisvesting van arbeidsmigranten”, aldus Ann Cattelain.

Verloning van arbeid

Alle politieke partijen zijn het erover eens dat werken in ons land meer moet lonen. “Wie aan de slag is, moet op het einde van de maand substantieel meer overhouden dan wanneer hij of zij niet zou werken”, zegt Ann Cattelain. “In ons memorandum stellen we dat een groter verschil tussen werken en niet-werken bedrijven helpt om werknemers aan te trekken. We pleiten ervoor om sociale voordelen te koppelen aan het inkomen, om zo voor extra incentives te zorgen. Ook het eenvoudiger kunnen combineren van een sociale uitkering en een inkomen uit werk – zeker voor mensen met een grotere afstand tot de arbeidsmarkt – is belangrijk.”

Vanuit politieke hoek is er eensgezindheid om deze voorstellen in de praktijk om te zetten. Het mag immers niet langer zo zijn dat iemand sociale voordelen verliest van zodra hij of zij de arbeidsmarkt betreedt. Daarnaast pleiten de beleidsmakers ervoor om de minimumlonen te verhogen, zodat de kloof tussen een uitkering en het laagste loon groter wordt. En waarom – aldus één van de rechtse partijen –geen register per persoon creëren waarin alle sociale voordelen (gewestoverschrijdend) in kaart worden gebracht, waarna deze voordelen tot 80% worden afgetopt van het minimumloon dat een werknemer zou ontvangen?

Tewerkstelling van oudere werknemers

Leeftijd mag niet langer een rem zijn om langer aan de slag te blijven op de arbeidsmarkt. Uit recente cijfers van Randstad blijkt dat de gemiddelde duur van een outplacementbegeleidingstraject in 2023 op 131 dagen lag, 12% minder dan tien jaar geleden. Positief is dat die doorlooptijden vooral voor oudere werknemers gezakt zijn.

Ook over dit arbeidsmarktthema trekken de politieke partijen in ons land aan hetzelfde zeel, al verschillen ze van mening over de in te zetten remedies. Links van het politieke spectrum staan financiële incentives voor transitietrajecten voor oudere werknemers, mentorship- en persoonlijke ontwikkelingsprogramma’s centraal, terwijl de rechterzijde eerder pleit voor de uitfasering van systemen van werkloosheid met bedrijfstoeslag (SWT), aangepast werk voor oudere werknemers (zodat ook inactieven opnieuw aan de slag gaan) en een beperking van werkloosheidsuitkeringen voor alle leeftijdscategorieën. Ook de toepassing van het populaire flexi-jobsysteem in zoveel mogelijk sectoren kan ervaren werknemers in beeld houden bij werkgevers die talent zoeken.

Levenslang leren

“In ons Federgon-memorandum staat het zwart op wit vermeld: we moeten evolueren van een “recht op opleiding” naar een “cultuur van levenslang leren”. Een leerrekening voor elke burger, ongeacht zijn of haar professionele statuut, kan die shift ondersteunen en stimuleren”, geeft Ann Cattelain aan. Wat is de visie van de beleidsmakers op dit onderwerp?

De partijen aan de rechterzijde van het politieke spectrum zien het belang van goed opgeleide werknemers op de werkvloer, maar zijn niet enthousiast over verplicht opgelegde beleidsinstrumenten zoals een vast aantal opleidingsdagen per medewerker of het opstellen van een opleidingsplan. Om nog maar te zwijgen over de voorfinanciering en administratieve last die deze verplicht opgelegde maatregelen veroorzaken. Geef werkgevers de vrijheid om dit arbeidsmarktthema zelf in te vullen, en geef hen hiervoor fiscale stimuli. En maak werk van een resultaatsgerichte financiering van de arbeidsbemiddelaars in ons land, gebaseerd op effectieve tewerkstelling.

Links van het spectrum ligt de focus op het afstemmen van leerstof uit het onderwijs op de werkvloer, van praktijkskills tot digitalisering. Ook inzetten op duaal leren kan hierbij helpen. Werken van ‘talentdenken’ en de goesting van een persoon met een leervraag kan het startschot zijn voor een boeiende levensloopbaan.

Aftermovie

Een politiek debat maar toch net iets anders…

Bekijk de aftermovie van de Grote Jaarvergadering van Federgon van 14 maart 2024 via YouTube.